„Otwarte zabytki” to projekt Centrum Cyfrowego Projekt: Polska. Jego organizatorzy i partnerzy pragną ułatwić obywatelom dostęp do wiedzy o polskich zabytkach i zaangażować do działań na rzecz ich ochrony.
Projekt jest znakomitym sposobem na popularyzację opieki nad zabytkami nie tylko wśród młodych, ale i nie tylko turystów. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze jest jednym z partnerów projektu.

„Otwarte zabytki” – skąd nazwa?

„Otwarte” znaczy legalnie dostępne dla wszystkich. Wszystkie efekty projektu publikowane będą w sieci na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach, co oznacza, że można z nich będzie swobodnie korzystać, modyfikować je, kopiować i udostępniać innym.

W pierwszej fazie projektu przeprowadzono akcję tworzenia obywatelskiego katalogu zabytków, w oparciu o dane pochodzące z państwowego rejestru zabytków. Posłużyło do tego narzędzie udostępnione na stronie otwartezabytki.pl. Dzięki niemu można było uzupełniać podstawowe informacje o zabytkach: nazwę, adres, datę powstania oraz współrzędne GPS. Dane dodawane przez użytkowników potwierdzane były metodą „potrójnego ślepego sprawdzenia” (triple blind check), popularnego sposobu weryfikacji danych w akcjach crowdsourcingowych. Polega on na tym, że informacje na temat konkretnego zabytku zostaną uznane za kompletne, gdy sprawdzi je i uzupełni przynajmniej trzech użytkowników.

W drugiej, trwającej obecnie, fazie efekty pracy osób zaangażowanych w akcję służą do tworzenia ogólnodostępnego społecznościowego i otwartego serwisu o zabytkach. Umożliwia on zainteresowanym współtworzenie zbioru, uzupełnianie brakujących informacji, monitorowanie stanu zabytków oraz tworzenie projektów i działań edukacyjnych, np. akcji społecznych w celu ratowania zabytków, planowanie wycieczek edukacyjnych i innych. Udostępniamy również kilka przykładowych aplikacji, dzięki którym baza danych stanie się praktycznym źródłem wiedzy. Aby z nich skorzystać, wystarczy zagnieździ kawałek kodu na dowolnej stronie internetowej.

Projekt zainspirowany został ubiegłoroczną (2011) edycją konkursu fotograficznego „Wiki lubi zabytki” (odbywającego się również w tym roku), organizowanego przez stowarzyszenie Wikimedia Polska, którego Centrum Cyfrowe było partnerem. Chcielibyśmy, aby projekt „Otwarte Zabytki” wspierał budowę obywatelskiego zasobu wiedzy o zabytkach.

Otwarty katalog zabytków

Nasz obywatelski katalog zabytków jest dobrem wspólnym. Bazujemy na rejestrze zabytków, który jako informacja publiczna nie jest przedmiotem praw autorskich, nie dotyczy go też ochrona baz danych - w efekcie mamy swobodę wykorzystania tych danych. Natomiast w odniesieniu do treści dodanych przez uczestników naszych prac społecznościowych stosujemy wolne licencjonowanie (licencja Creative Commons Uznanie Autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0 Polska). Dane zgromadzone w katalogu będzie można pobrać ze strony otwartezabytki.pl w postaci skompresowanego pliku.

Otwarty kod